آنالیز چند متغیره ی مخلوط ها در سیستم های شیمیایی فاقد گزینش پذیری طیفی بر اساس روش سنجش بر مبنای جایگزینی شناساگر

در روش سنجش برمبنای جایگزینی شناساگر، یک شناساگر به صورت کاملاً برگشت پذیر با گیرنده پیوند می دهد. سپس یک آنالیت رقابتی به محیط افزوده می شود که این سبب جایگزینی شناساگر پیوند شده با میزبان می شود، این جایگزینی سبب تغییر سیگنال نوری شناساگر شده و از این تغییرات به منظور شناسایی آنالیت استفاده می گردد. آنچه در روش سنجش بر مبنای جایگزینی شناساگر مورد نیاز است این است که تمایل بین شناساگر و گیرنده باید قابل مقایسه با تمایل بین آنالیت و گیرنده باشد. درآنالیز مخلوط های شیمیایی نیاز به گزینش پذیری طیفی اجتناب ناپذیر است. یعنی تنها گونه هایی که یا خود یا محصولات حاصل از تعادل شیمیایی آنها دارای تفاوت در شکل طیف هستند، قابل اندازه گیری همزمان می باشند. در روش سنجش برمبنای جایگزینی شناساگر تفاوت در ثابت های تعادل گونه های رقیب تحت شرایط مختلف باعث می-گردد، داده های اسپکترسکوپی ایجاد گردد که اندازه گیری همزمان در سیستم های فاقد گزینش پذیری طیفی میسر شود. دراین مطالعه با استفاده از روش سنجش برمبنای جایگزینی شناساگر، اندازه گیری همزمان روی و کادمیم در نمونه های سنتزی بر اساس برهمکنش رقابتی آن ها با لیگاند سدیم دو دوسیل سولفات، 4- (2- پیریدیل آزو)رزور سینول (par) (به منظور تشکیل کمپلکس) تحت شرایط مختلف، و با به کارگیری روش کالیبراسیون چند متغیره حداقل مربعات جزئی و شبکه عصبی تابع پایه شعاعی با موفقیت انجام شد. داده های اسپکتروفتومتری اغلب حجیم و شامل تعداد زیادی متغیر می باشند. همه این متغیرها حاوی اطلاعات مفید و قابل استخراج نمی باشند. در اکثر موارد بین متغیرهای موجود یک وابستگی خطی وجود دارد؛ یعنی برخی از متغیرها، ترکیب خطی از متغیرهای دیگر (مستقل) می باشند واین خود منبع مشکل برای به کار گیری تعداد زیای از روش های آماری رگرسیون ، مانند رگرسیون خطی چندتایی می باشد. مطالعات نشان می دهد که وجود ارتباط خطی بین متغیرها سبب نامطلوب شدن نتایج پیش بینی می گردد. کارهای زیادی به منظور برخورد با این مشکل انجام شده است که معمول ترین آن-ها کاهش ابعاد داده ماتریس، با استفاده از روش انتخاب متغیر می باشد؛ که شامل فشرده کردن فضای داده ماتریس اصلی در یک شبه فضای کوچکتر است. در این مطالعه از روش سیستم رگرسیون چندتایی در اندازه گیری همزمان مخلوط های شیمیایی فاقد گزینش پذیری طیفی با استفاده از روش سنجش برمبنای جایگزینی شناساگر استفاده شده است. در روش سیستم رگرسیون چندتایی از کل اطلاعات طیفی موجود در فضای داده ماتریس اصلی استفاده می شود. روش ذکرشده به منظور، اندازه گیری هم زمان روی و کادمیم در نمونه های سنتزی بر اساس برهمکنش رقابتی آن ها با لیگاند par (به منظور تشکیل کمپلکس) تحت شرایط مختلف با موفقیت مورد استفاده قرار گرفت.